Temat ktĂłry poruszĂŞ jest typowo techniczny i przypuszczam Âże znajdzie zainteresowanie bardziej wÂśrĂłd mĂŞskiej czĂŞÂści myÂśliwych, chodzi o pokrycie Âśrutem. W Polsce nie ma tradycji wytwarzania broni Âśrutowej wiĂŞc zainteresowani tym tematem nie majÂą skÂąd pobraĂŚ wÂłaÂściwej wiedzy. Nie ma literatury na ten temat i nie ma wiedzy praktycznej. Natomiast czêœÌ wiedzy ktĂłra jest publikowana w internecie posiada bardzo znaczne przekÂłamania i niestety jest tylko powierzchowna, w dobie kapitalizmu najwiĂŞkszych tajnikĂłw wiedzy nikt nie opublikuje …..za darmo, tym bardziej na temat broni.

W internecie jest anonimowoœÌ, mo¿e pisaÌ kto chce i ma ochotê na dany temat, profesor wybitny znawca lub ca³kowity laik.
Mo¿na znaleŸÌ w internecie opisy i porady które zamieszczaj¹ anonimowi znawcy, którzy czêsto pisz¹ nieprawdê by celowo wprowadziÌ w b³¹d czytelników dla zabawy i œmiechu.

Znany jest przypadek jednej z witryn internetowych w którym internauta wystêpowa³ pod szyldem eksperta i udziela³ porad w zakresie eksploatacji i budowy broni, ³owiectwa i porad prawnych, jak póŸniej siê okaza³o by³ nim 23 letni sta¿ysta z zawodu stolarz.W przypadku gdy czytaj¹cy niezwi¹zany jest z mechanik¹ i rusznikarstwem czyta porady których jest kilkanaœcie ró¿nych a czêsto kilka przeciwstawnych nie potrafi wychwyciÌ która to jest ta w³aœciwa i.... prawdziwa.
W ten sposĂłb w ostatnich latach powstaje wiele mitĂłw, poniewaÂż wystĂŞpuje zjawisko nastĂŞpujÂące, tysiÂąc razy powielona zmyÂślona teoria w internecie staje siĂŞ prawdÂą.

PiszÂąc artykuÂł o lufach Âśrutowych dla MyÂśliwca Kresowego zwrĂłciÂłem siĂŞ do londyĂąskich firm rusznikarskich o zgodĂŞ na opublikowanie zdjĂŞĂŚ ktĂłre zrobiÂłem bĂŞdÂąc u nich, niestety zgody nie otrzymaÂłem, naleÂży przypuszczaĂŚ Âże ma to zwiÂązek z utrzymaniem tajemnic zawodowych, ktĂłre naleÂży uszanowaĂŚ i jest to zgodne z duchem kapitalizmu ...wiedza kosztuje.
SÂłuchajÂąc opowieÂści myÂśliwych o dawnych strzelbach wielu z nich chwali daleki zasiĂŞg i dobre pokrycie. WiĂŞc czy to jest mit czy tylko myÂśliwska fantazja w czasie towarzyskich spotkaĂą.
Jednym z najwaÂżniejszych parametrĂłw dubeltĂłwki jest rĂłwnomierne pokrycie.
Nale¿y zadaÌ pytanie co najbardziej wp³ywa na równomierne pokrycie, i tu nale¿y napisaÌ otwarcie ¿e w dalszej czêœci artyku³u zostanie zachowana czêœciowa dyskrecja poniewa¿ czêœÌ wiedzy musi zostaÌ w krêgu zawodowych rusznikarzy.
Proces równomiernego pokrycia zaczyna siê ju¿ w fazie produkcji lufy, po wywierceniu otworu nastêpuje obróbka zewnêtrzna lufy i tu decyduj¹ce znaczenie ma równomiernoœÌ obwodowa œcianki, równomiernoœÌ œcianki lufy mierzymy za pomoc¹ urz¹dzenia z czujnikiem zegarowym. Je¿eli w³os ludzki ma œrednicê 0.05mm to lufa aby równomiernie pracowa³a w czasie strza³u i tym samym zapewnia³a bardzo równe pokrycie musi mieÌ równomiernoœÌ obwodow¹ nie wiêksz¹ ni¿ 0.02mm.



ZdjĂŞcie Nr 1 przedstawia pomiar rĂłwnomiernoÂści Âścianki lufy w strzelbie samopowtarzalnej.



ZdjĂŞcie Nr 2 pokazuje pomiar gruboÂści Âścianki tylko fragmentu dolnej lufy w sportowym boku, ten fragment da wystarczajÂąco dokÂładny obraz w ktĂłrym miejscu Âścianka lufy jest grubsza a w ktĂłrym cieĂąsza.






Znawcy tematu zawodowi tokarze doskonale wiedz¹ ¿e uzyskanie takich parametrów na d³ugoœci 75cm przy których obrabiana rurka o œciankach w niektórych miejscach jest 1.5mm a czasami nawet mniej graniczy z cudem, dlatego te¿ tak wysok¹ dok³adnoœÌ 0.02mm uzyskujemy tylko i wy³¹cznie rêcznie, przez ...pi³owanie pilnikiem, lub w¹sk¹ taœmówk¹, ostatecznie pilnikark¹, ale zawsze jest to proces rêczny i nie ma na œwiecie innej metody uzyskania tak dok³adnego wymiaru.
Tak¹ dok³adnoœÌ stosuj¹ znane mi firmy Purdey & Son, Holland & Holland, czy Boss & CO. Wspó³czesne metody kucia luf œrutowych na zimno s¹ wspania³e dla producenta, wytworzenie lufy jest tanie i szybkie, niestety nie zapewnia idealnej równomiernoœci œcianki lufy, a nikt w produkcji seryjnej nie bêdzie pi³owaÌ pilnikiem lufy, bo.... nie ma czasu.
Dok³adnoœÌ wykonania lufy przez kucie na zimno do celów myœliwskich i na zawodach na œrednim szczeblu jest wystarczaj¹ca ale w strzelaniu na œwiatowych zawodach niestety wymaga ju¿ rêcznego doszlifowania. Tak wysoka dok³adnoœÌ wykonania zapewnia ¿e idealne pokrycie jest niezale¿nie od rodzaju amunicji, tym w³aœnie charakteryzuj¹ siê strzelby najlepszych œwiatowych marek.

W czasie kucia wystĂŞpuje zgniot czÂąsteczek metalu, dlatego lufy kute sÂą bardziej wytrzymaÂłe, ale nie pracujÂą tak dobrze jak lufy wykonane tradycyjnÂą obrĂłbkÂą przez skrawanie
Po zlutowaniu luf nastĂŞpuje najwaÂżniejszy i juÂż koĂącowy zabieg, strojenie indywidualne kaÂżdej lufy z osobna, ktĂłry polega na szlifowaniu w pewnych miejscach Âśrodka lufy oraz inne zabiegi, o ktĂłrych drodzy czytelnicy proszĂŞ wybaczyĂŚ nie mogĂŞ napisaĂŚ.
Jak z tego widaĂŚ aby lufa miaÂła idealne pokrycie nie moÂże byĂŚ w Âśrodku chromowana, po pierwsze chrom utrudnia szlifowanie po drugie w czasie szlifowania usuniĂŞty zostanie chrom. Ponadto patrzÂąc pod ÂświatÂło przez lufĂŞ ktĂłra daje rĂłwne pokrycie stwierdzimy Âże.... nie jest idealnie rĂłwna, ale w tym przypadku nie ma to znaczenia gdyÂż wynik na tarczy jest najwaÂżniejszy. Widok lekko nierĂłwnej lufy w Âśrodku moÂże byĂŚ deprymujÂący dla nieznajÂącego zagadnienie myÂśliwego i w wielu przypadkach moÂże zniechĂŞciĂŚ do zakupu takiej broni.
JuÂż dawno stwierdzono Âże rĂłwne pokrycie poprawia rozszerzona Âśrednica lufy w ksztaÂłcie beczuÂłki tuÂż przed czokiem. Jednak ten system nie jest stosowany ze wzglĂŞdu na trudny i skomplikowany proces technologiczny. Przy kuciu luf na zimno beczuÂłki nie uzyskamy gdyÂż po zakoĂączeniu procesu nie wyjmie siĂŞ trzpienia
Jednak przez przypadek z pomocÂą przyszÂły wymienne czoki.
Otó¿ aby przesuwaj¹cy siê przez lufê koszyk nie zaczepia³ o wkrêcony czok robi siê go tak aby jego pocz¹tek mia³ wiêksz¹ œrednicê od przewodu lufy, czêsto rozszerzenie jest znaczne i oscyluje w granicach 0.5mm co umo¿liwia jego bezpieczne przejœcie. Tym sposobem powstaje w lufie coœ podobnego do beczu³ki.
Na rĂłwne pokrycie pozytywnie wpÂływa rĂłwnieÂż ksztaÂłt przewodu lufy, ktĂłry ma byĂŚ w ksztaÂłcie zwĂŞÂżajÂącego siĂŞ stoÂżka od komory nabojowej do czoka. Prawie wszystkie lufy Merkla wersji lux lub innych drogich dubeltĂłwek horyzontalnych byÂły robione w stoÂżek, a zwÂłaszcza lufy boka Merkla gdzie zwĂŞÂżenie byÂło prawie 0.3mm a czasami i wiĂŞcej.
Niestety nic nie zastÂąpi precyzyjnej obrĂłbki lufy zgodnie ze sztukÂą rusznikarskÂą, ktĂłra moÂże byĂŚ wykonana tylko w maÂłych fabrykach i manufakturach, lub przez rzemieÂślnika znajÂącego zagadnienie.
Z upÂływem czasu dawna rusznikarska sztuka i wiedza przekazywana z pokolenia na pokolenie obecnie powoli zanika pod wpÂływem poÂśpiechu i ogĂłlnej masĂłwki.
Mo¿na zadaÌ pytanie czy mo¿na poprawiÌ pokrycie we wspó³czesnych gotowych strzelbach, je¿eli dubeltówka ma lufy kute s¹ na zimno,... trochê mo¿na ale niewiele.
Przy strzelaniu sportowym gdzie liczy siĂŞ kaÂżdy trafiony rzutek i ten jeden moÂże zadecydowaĂŚ o zwyciĂŞstwie, warto sprĂłbowaĂŚ.
Natomiast w dubeltĂłwkach wyprodukowanych maksymalnie do lat 90- tych ubiegÂłego wieku w ktĂłrym lufy byÂły robione tradycyjna metodÂą,... moÂżna sporo, oczywiÂście w zaleÂżnoÂści od egzemplarza i wiedzy rusznikarza.