Paul Mauser projektuj±c swój karabin nie przypuszcza³ ¿e jego konstrukcja bêdzie znana na ca³ym ¶wiecie i ponadczasowa, przetrwa³a ju¿ ponad 100 lat i jak na razie ma siê dobrze.
Broñ systemu Mausera zosta³a wyprodukowana w milionach egzemplarzy, w wersji oryginalnej lub niewiele zmodyfikowanej. Mo¿na zadaæ pytanie czy istnieje wspó³cze¶nie maszyna lub urz±dzenie technicznie które niezmienione funkcjonuje przez 100 lat. Porównuj±c konstrukcje Mausera do rozwoju i ewolucji samochodu broñ systemu Mausera mog³aby wydaæ siê obecnie jako ma³o przydatna i archaiczna, niestety jak wykazuje praktyka tak nie jest. Sprawdzi³ siê w dwu wojnach i mo¿na przypuszczaæ ¿e ten system lub jego niewielkie modyfikacje bêd± jeszcze d³ugo s³u¿yæ my¶liwym.
Bêd±c w Londynie w firmie Purdey & Son zapyta³em oprowadzaj±cego mnie pracownika dlaczego do budowy swoich sztucerów niezmiennie u¿ywaj± systemu Mausera, odpowied¼ by³a krótka i jednoznaczna.....
Po co zmieniaæ co¶ co jest dobre.
Niektóre rozwi±zania Mausera s± tak znakomite ¿e zosta³y przyjête przez wiêkszo¶æ ¶wiatowych firm wytwarzaj±cych broñ jako standard.
Komora zamkowa oraz sam zamek to konstrukcja wrêcz genialna. Zamek mimo pozornie prostej budowy spe³nia kilka bardzo wa¿nych funkcji. Od niego zale¿y celno¶æ, niezawodno¶æ broni oraz bezpieczeñstwo strzelca.
Niezawodne zabezpieczenia
Jednym z podstawowych zabezpieczeñ jest zabezpieczenie na wypadek niedomkniêcia zamka przedwczesnego strza³u. Mauser zastosowa³ uko¶n± p³aszczyznê w tylnej czê¶ci trzonu zamkowego tzw. ze¶lizg.
Ma ona potrójne zadanie.
Po pierwsze, chroni przed przypadkowym strza³em w razie niedomkniêcia zamka, a po drugie zabezpiecza zamek przed otwarciem tu¿ po strzale, tym samym uniemo¿liwia ponowne napiêcie iglicy. Gdy zamek nie jest do koñca zamkniêty, uko¶na p³aszczyzna uniemo¿liwia wysuniêcie iglicy na w³a¶ciw± g³êboko¶æ, w wyniku czego oddanie strza³u jest niemo¿liwe. Natomiast po strzale, mocna sprê¿yna pcha iglicê do przodu która naciska na uko¶ny ze¶lizg zamka i uniemo¿liwia tym samym samoczynne otwarcie i odryglowanie.
Trzeci± funkcj± ze¶lizgu jest napinanie iglicy w momencie otwierania zamka. To rozwi±zanie znalaz³o zastosowanie w wiêkszo¶ci wspó³cze¶nie produkowanych repetierów, czyni to broñ szybko gotow± do oddania nastêpnego strza³u.
Kolejnym genialnym rozwi±zaniem Mausera jest zabezpieczenie w przypadku przebicia sp³onki, w postaci otworów w trzonie zamkowym. W momencie przebicia sp³onki- gdy ³uska i sp³onka s± szczelnie dociskane do czo³a zamka, gor±ce gazy pod du¿ym ci¶nieniem przesuwaj± siê wzd³u¿ iglicy i uchodz± przez boczne otwory w zamku. Wielko¶æ otworów musi byæ tak obliczona aby nast±pi³ spadek ci¶nienia i nie dosz³o do odrzucenia iglicy do ty³u i jej ponownego napiêcia. Ten system obowi±zuje do dzisiaj w ka¿dej broni.
Nastêpnym rozwi±zaniem genialnego Mausera jest zabezpieczenie na wypadek pêkniêcia ³uski, w czasie strza³u uchodz±ce przez szczelinê ³uski gor±ce gazy przemieszczaj± pod du¿ym ci¶nieniem siê do ty³u wzd³u¿ zamka, i tu na ich drodze znajduje siê poprzeczna p³aszczyzna, której zadaniem jest odchylenie ich na boki, tak aby nie uderzy³y strzelca w twarz i oko. To rozwi±zanie funkcjonuje praktycznie w 95% wspó³cze¶nie produkowanej broni.
Innym bardzo dobrym rozwi±zaniem Mausera jest bezpiecznik chroni±cy przed przypadkowym strza³em który bezpo¶rednio blokuje iglicê.
Umieszczony jest w tylnej czê¶ci zamka w tzw. ³±czniku co czyni konstrukcje zwart± i ma³o wra¿liw± na uszkodzenia. Bezpiecznik mo¿e jest trochê niewygodny w u¿yciu ale stanowi najlepsze i najpewniejsze zabezpieczenie w przypadku upadku broni nawet z kilkumetrowej wysoko¶ci.
Kolejnym i chyba najbardziej genialnym pomys³em Mausera które zastosowa³ w swoim K 98 jest po³±czenie systemu zamkowego do ³o¿a za pomoc± dwu ¶rub umieszczonych w jednej p³aszczy¼nie to rozwi±zanie ma zastosowanie poza nielicznymi wyj±tkami jest w 100% procentach wspó³cze¶nie produkowanej broni.
System Mausera jest pewny i niezawodny mimo swoich 100 lat. W ostatnich 20 latach powsta³y inne konstrukcje, firmy prze¶cigaj± siê w nowo¶ciach, tylko po to aby w katalogach by³o napisane s³owo...nowe.
Nie¿yj±cy ju¿ ksi±¿ê Eustachy Sapieha który prowadzi³ biuro polowañ w Keni, w swojej ksi±¿ce napisanej wspólnie z Paw³em Kardaszem '”Polowania w Afryce Wschodniej i Po³udniowej” na stronie 62 pisze tak.....Ale wa¿niejszy ni¿ kraj pochodzenia jest system zamka. Najlepiej sprawdza siê najpierwotniejszy – wiêc najprostszy – system Mausera.
Dlatego te¿ czasami przy wyborze nowej broni warto wzi±æ pod uwagê napisane wy¿ej zdanie.
Zdjêcie Nr 1 Wspó³czesny zamek karabinu strzelca wyborowego Accuracy International w którym zastosowano ze¶lizg, poprzeczn± p³aszczyznê odchylaj±c± gazy na wypadek pêkniêcia ³uski, bezpiecznik blokuj±cy bezpo¶rednio iglicê umieszczony w ³±czniku, oraz napinanie iglicy poprzez ze¶lizg w momencie otwierania zamka. A tak¿e otworki w górnej i dolnej czê¶ci trzonu zamkowego na wypadek przebicia sp³onki
To wszystko jest pomys³em genialnego Mausera tylko w ..innej obudowie.
Accuracy International jest produkcji angielskiej, wiêc chyba wziêli sobie do serca,....po co zmieniaæ co¶ co jest dobre.
Zdjêcie Nr 2 wspó³czesny sztucer Hova 1500 system zamkowy i magazynek mocowany do osady wed³ug patentu Mausera za pomoc± dwu ¶rub.
Zdjêcie Nr 3 poprzeczna p³aszczyzna w zamku Mausera i wspó³czesnej broni Savage