Powloki ochronne
Data: 06-08-2009 o godz. 18:57:51
Temat: Artykuly


My¶liwi u¿ywaj±cy broni do celów ³owieckich lubi± j± mieæ piêkn± i finezyjna. Dlatego rusznikarze zaczêli stosowaæ wyszukane gatunki drewna. Powszechnie do wojskowej broni u¿ywano materia³ów mo¿liwie tanich, buk, klon, brzoza, natomiast do broni my¶liwskiej gdzie piêkno by³o cech± po¿±dan± jako materia³u do wyrobu kolb zaczêto u¿ywaæ orzecha w³oskiego.



Do tego celu najlepiej siê nadaje bo jest zwiêz³y a przez to mocny i posiada najwa¿niejsz± cechê jest lekki, dziêki temu ka¿d± broñ mo¿na stosunkowo ³awo wywa¿yæ. Ta cecha przydaje siê najbardziej przy produkcji dubeltówek ma³ego kalibru, gdy lekkie s± lufy a osada jest za ciê¿ka i mimo wywiercenia otworów w tylnej czê¶ci osady w celu zmniejszenia wagi, waga kolby by³aby znacznie wiêksza od wagi luf, wystêpuje wtedy najbardziej niekorzystny stan wywa¿enia broni ¶rutowej Orzech ma bardzo charakterystyczny uk³ad s³ojów, ten uk³ad zale¿y od szeregu czynników miêdzy innymi od regionu ¶wiata w którym ro¶nie, bardzo ³adny uk³ad s³ojów ma orzech rosn±cy na pó³nocnych terenach Jemenu i pó³nocnej Turcji du¿e ró¿nice temperatur powoduj± szerokie i kontrastowe wzglêdem siebie s³oje. Natomiast w Europie takim regionem jest Dordonia we Francji. Za oceanem, w U S.A. Kalifornia, rosn±cy tam orzech ma niespotykany uk³ad w³ókien, który zawdziêcza klimatowi, lata s± suche i gor±ce, natomiast w zimie wiej±cy od oceanu wiatr nasyca powietrze cz±steczkami jodu i soli. Powoduj±c bardzo charakterystyczny wzór, na przemian u³o¿one prawie czarne i jasno br±zowe w³ókna z widocznym pod spodem br±zowym t³em. Orzech kalifornijski stosuj± najs³ynniejsze firmy takie jak, Holland & Holland, J. Rigby.
Najbardziej wzorzyste, nieregularne i mocno pokrêcone s³oje znajduj± siê zawsze w tej czê¶ci która jest tu¿ przy ziemi lub czê¶ciowo w niej. Dlatego drzewo przeznaczone na materia³ na kolby siê wykopuje, im wy¿ej w górê tym s³oje staj± siê bardziej proste i warto¶æ takiego kawa³ka z górnej czê¶ci jest znacznie ni¿sza. Pociête wstêpnie na wymiarowe kawa³ki s± przez wiele lat suszone w przewiewnym miejscu. Dodatkowo drewno powinno byæ poddane tzw. stabilizacji, ten zabieg stosuje siê by po zrobieniu i dopasowaniu kolby nie nastêpowa³o krêcenie osady. Drewno stabilizuje siê kilkoma metodami przez nas±czenie specjalnym gor±cym impregnatem, mieszanin± oleju lnianego z terpentyn±, lub moczenie w kilku procentowym wodnym roztworze sody kaustycznej. Taka stabilizacja jest najbardziej potrzebna w sztucerach gdzie skupienie pocisków bêdzie zale¿a³o od stabilnego po³o¿enia pewnych p³aszczyzn do których przylega lufa i komora zamkowa.
Do sprawdzenia i zmierzenia wystêpuj±cych naprê¿eñ s³u¿y specjalny optyczny przyrz±d który mierzy mikro ugiêcia komory zamkowej i pokazuje wp³yw naprê¿eñ, na zmianê po³o¿enia koñca lufy.
Wykoñczenie kolby jest spraw± najwa¿niejsz± je¿eli osada jest z jasnego orzecha nale¿y j± przyciemniæ odpowiednim barwnikiem. Powszechnie dostêpne w sklepach bejce nie nadaj± siê do broni, zastosowane syntetyczne barwniki powoduj± ¿e nie jest w³a¶ciwie uwydatniony naturalny rysunek s³ojów, krótko mówi±c s± one zamazane. Barwniki syntetyczne s± czu³e na ultrafiolet i szybko trac± kolor. Osady po pewnym czasie trac± blask i a s³oje ulegaj± rozmyciu lub ca³kowicie znikaj±. Znawcy broni to widz±. Dlatego do broni nale¿y stosowaæ tylko i wy³±cznie naturalne barwniki ro¶linne lub zwierzêce, lub kopalne nap brunat kasselski.
Na dalekiej pó³nocy na krañcach Szwecji i Finlandii ro¶nie pewien krzew, po jego ¶ciêciu ¶cina siê no¿em korê, myje i suszy, nastêpnie rozpuszcza w czystym spirytusie, tym roztworem naciera siê po bejcowan± osadê, powoduje to uwydatnienie wszystkich s³ojów, zwiêkszenie kontrastu pomiêdzy jasnymi i ciemnymi w³óknami, dodatkowo powstaj± poprzeczne pr±¿ki podobne do tygrysiego futra ich odcieñ bêdzie zale¿a³ pod jakim k±tem patrzymy na kolbê, koñcowy efekt zachwyci znawcê i zadziwi nawet ma³o wymagaj±cego my¶liwego.
Istnieje kilka metod ostatecznego wykoñczenia osady w ostatnich latach rozpowszechni³a siê metoda na kolby tzw. olejowe polega na nas±czeniu lub wtarciu odpowiednio spreparowanego oleju lnianego który mo¿e byæ odpowiednio barwiony, jest to metoda najprostsza i wiele fabryk broni powszechnie j± stosuje by obni¿yæ koszty produkcji. Osady olejowe s± dobre pod warunkiem ¿e kolba wci±gnie odpowiedni± ilo¶æ oleju a na koniec zostanie wtarty odpowiednio barwiony gor±cy wosk który dodatkowo uszczelnia powierzchniê. Do wad nale¿y ¿e nie ma bezpo¶redniej warstwy ochronnej.

W Ameryce Pó³nocnej wiele firm miêdzy innymi Remington stosuje odpowiednio spreparowany olej lniany z dodatkiem utwardzacza, sk³ad utwardzacza trzymany jest od ponad 100 lat w ¶cis³ej tajemnicy, uzyskana t± metod± naturalna pow³oka jest bardzo trwa³a i skutecznie zabezpiecza osadê przed wp³ywem czynników zewnêtrznych.
W taniej broni producenci lub czasami niektórzy amatorzy kolby lakieruj±, jest to najgorsza metoda wykoñczenia, na dodatek u¿ywaj± lakierów chemoutwardzalnych, w przypadku ponownej renowacji jego ca³kowite usuniêcie jest utrudnione. Kolba lakierowana ma powa¿n± wadê, w zimie gdy jest namarzniêta i uchwycimy j± go³± rêk± jest lodowato zimna oraz nieprzyjemna w dotyku.
Najlepsz± i najpiêkniejsz± metod± wykoñczenia osady jest politura. Jest to rozpuszczony w czystym spirytusie szelak plus ró¿ne dodatki. Politura dobrze uwydatnia i podkre¶la fakturê drewna, jest przejrzysta i twarda, odporna na ¶cieranie, posiada odpowiedni± elastyczno¶æ i nie odpryskuje. Obecnie wielu rzemie¶lników nie stosuje tej metody bo jest trudna i skomplikowana, jak na dzisiejsze czasy bardzo pracoch³onna, gdy¿ w³a¶ciwa warstewka politury wymaga co najmniej po³o¿enia w zale¿no¶ci od ¿±danego efektu od 20 do 50 warstw politury i ¿mudnego zacierania porów.
Politury u¿ywa jeszcze grupa rusznikarzy z tzw, „starej gwardii”
Do wielkich zalet kolb politurowanych nale¿y to ¿e s± ciep³e w zimie i przyjemne w dotyku w ka¿dych warunkach. Osada barwiona naturalnymi barwnikami i politurowana przez d³ugie lata zachowuje swój blask i naturalny rysunek s³oja.
O trwa³o¶ci i jako¶ci politury mo¿e ¶wiadczyæ fakt ¿e przez dziesi±tki lat u¿ywana by³a powszechnie do lakierowania uzwojeñ w silnikach elektrycznych. Niestety, coraz rzadziej spotyka siê kolby z politurowan± powierzchni±, i zatartymi porami, w dobie powszechnego obni¿ania kosztów produkcji i zwiêkszenia produkcji kolby tylko siê zabarwia przez zanurzenie w odpowiednim roztworze.
Obecnie jedynie mo¿emy ubolewaæ ¿e ta metoda staje siê powoli …standardem.



Zdjêcie nr 1 przedstawia osadê, któr± kiedy¶ barwiono syntetyczn± bejc± i polakierowano



Zdjêcie nr 2 pokazuje t± sam± osadê po renowacji barwion± naturalnym ro¶linnym barwnikiem i po³o¿on± politur± wed³ug 100 letniej receptury.



Zdjêcie nr 3, osada w drylingu bejcowana naturaln± bejc± i po³o¿ona politura, równie¿ wed³ug 100 letniej receptury.

Kolby politurowane posiadaj± piêkny jedwabisty pó³ po³ysk, niezwyk³y i niepowtarzalny urok, s± po prostu ...najpiêkniejsze.


Waldemar Laskowski
zdjêcia autor






Artyku³ jest z Dobry Rusznikarz: rusznikarnia, oksydowanie naprawa modernizacja broni
http://www.dobryrusznikarz.pl/

Adres tego artyku³u to:
http://www.dobryrusznikarz.pl//modules.php?name=News&file=article&sid=10