Chyba wszyscy my¶liwi i strzelcy sportowi strzelaj±cy my¶liwskie konkurencje wiedz± ze strzelanie do ruchomych celów jest utrudnione i skomplikowane. Im wiêksza szybko¶æ celu i wiêksza odleg³o¶æ to trafienie jest coraz trudniejsze. Na temat zak³adania przez ostatnie dziesiêciolecia napisano du¿o, nagrano wideokasety, wyja¶niono prawie wszystkie przypadki, a my¶liwskie pud³a by³y, s± i bêd±. Gdy przed wielu laty zacz±³em polowaæ sprawa nabra³a dla mnie znaczenia. Z wypowiedzi my¶liwych wynika³o ¿e stosuj± ró¿n± wielko¶æ za³o¿enia. Analizowa³em zawsze tylko jedn± sytuacjê, defiluj±cego zaj±ca do boku w odleg³o¶ci oko³o 40m. Gdy omawia³em t± sytuacjê ró¿nymi my¶liwymi, podawali w zale¿no¶ci od techniki strzelania wyprzedzenie od 1- do 4metrów, a wiêc rozpiêto¶æ bardzo du¿a. Na polowania zbiorowe zawsze chodzi³em z notesem, obserwowa³em i wypytywa³em kolegów, jakie dawali za³o¿enia, z jakiej broni i amunicji strzelali.

Do polowañ u¿ywam czesk± dubeltówkê horyzontaln± ZP 147, natomiast moja osobista ¿ona rosyjsk± kurkówkê z Tu³y. Gdy strzela³em ze strzelby ¿ony zawsze odnosi³em wra¿enie ¿e ledwo poci±gn±³em za spust a ju¿ s³ysza³em uderzenie ¶rutu w cel, moi znajomi i koledzy którzy strzelali z tej strzelby potwierdzali to. Gdy porównywali¶my do innych dubeltówek nap. do boka TOZ 34 ró¿nicê da³o siê odró¿niæ….” go³ym uchem”, z kurkówki strza³ pada³ zawsze dziwnie szybko. Kurkówka strzela³a tak szybko ¿e praktycznie ¿ona nigdy nie mia³a pud³a. Kiedy¶ na polowaniu mieli¶my z ¿on± jednakow± sytuacjê, defiluj±cego szaraka w odleg³o¶ci oko³o 40m do boku, ja strzela³em daj±c 2.5 –3m wyprzedzenia i dosta³ za ³opatkê, ¿ona za³o¿y³a pó³ zaj±ca
przed przednie skoki i te¿ dosta³ za ³opatkê. Ta sytuacja przekona³a mnie ostatecznie ¿e wielko¶æ za³o¿enia zale¿y nie tylko od refleksu strzelca czy indywidualnych cech psychofizycznych, ale te¿ od innych uwarunkowañ Zacz±³em analizowaæ sk±d bierze siê tak du¿a ró¿nica zak³adania. Wstêpnie ustali³em ¿e ró¿nica w za³o¿eniach zale¿y od modelu strzelby. Poniewa¿ wszystko zapisywa³em, wiêc ze wstêpnych ustaleñ wynika³o ¿e z niektórych dubeltówek daje siê mniejsze za³o¿enie a z innych wiêksze.
Z zawodu jestem rusznikarzem, i mam dostêp do ró¿nej broni, dziêki temu mogê obejrzeæ mechanizmy ka¿dej dubeltówki w celu dok³adnego przeanalizowania.

Swoimi spostrze¿eniami podzieli³em siê ze znajomym, szwedzkim konstruktorem broni, wspó³ konstruktorem sztucera Carl Gustav 2000 Bertilem Johanssonem, który poleci³ mi komputerowy program Mechanical Deskop, bardzo pomocny do analizowania ruchu mechanizmów. By³ rok 1995 a cena programu 5200 $ by³a dla mnie nie do przyjêcia.
Wstêpne spostrze¿enia pozwoli³y ustaliæ ¿e za wielko¶æ za³o¿enia odpowiedzialny jest miêdzy innym ruch mechanizmu spustowo uderzeniowego.

Nale¿a³o wiêc zmierzyæ czas ruchu mechanizmów,…tylko jak to zrobiæ ? Z zami³owania jestem krótkofalowcem i budowa urz±dzeñ elektronicznych nie jest mi obca, wiêc rozpocz±³em budowê, takiego urz±dzenia. Gdy ju¿ czê¶æ mia³em gotow± uda³o mi siê kupiæ fabryczne urz±dzenie mierz±ce czas zwarcia i rozwarcia styków elektrycznych z dok³adno¶ci± dziesiêciotysiêcznej czê¶ci sekundy.

W dwu odpowiednio zmodernizowanych ³uskach, umie¶ci³em specjalnej konstrukcji styki elektryczne, a pod spusty te¿ umocowa³em o odpowiednich kszta³tach i z regulacj±, styki elektryczne, a dla lepszego kontaktu, poz³oci³em je. Najmniejszy ruch spustu powodowa³ w³±czenie pr±du a wysuniêcie iglicy na g³êboko¶æ 1mm wy³±czenie, ten czas by³ dok³adnie mierzony.

Opór stawiany iglicom przez styki elektryczne by³ jednakowy i w
przybli¿eniu podobny do oporu jaki stawia kapturek sp³onki.
Natychmiast zmierzy³em kurkówkê ¿ony, mia³a czas 0,072sek, a ¶redni czas 9 egzemplarzy popularnej broni I¯-27-E 0,25 sek.


Na pocz±tku zamierza³em analizowaæ ruch mechanizmów w I¯-u przy pomocy specjalnego programu komputerowego Mehanical Descop, a do jego zakupu namawia³ mnie mój znajomy, szwedzki konstruktor broni wspó³ konstruktor sztucera Carl Gustav 2000, Bertil Johansson, ale cena 5200$, by³a dla mnie nie do przyjêcia.

Po rocznych próbach i eksperymentach uda³o mi siê uzyskaæ w I¯-27 czas 0,084sek wynik dobry, ale gorszy od strzelby mojej ¿ony.
G³ównym powodem bardzo du¿ej szybko¶ci mechanizmów i krótkiego czasu dzia³ania w kurkówce ¿ony s±,…. 9cm kute sprê¿yny typu V,
Kurkówki pochodz± od ska³kówek w których potrzebne by³o szybkie i silne uderzenie kurka, by skrzesaæ iskrê.
By zwiêkszyæ szybko¶æ uderzenia kurka wymy¶lono jeszcze przy¶pieszacz ruchu kurka, tzw. ³añcuszek który zwiêksza szybko¶æ opadania kurka i umo¿liwia ca³kowite wykorzystanie energii sprê¿yny.
Obecnie wszystkie wspó³czesne dubeltówki posiadaj± sprê¿yny spiralne, które niestety maj± du¿o gorsz± charakterystykê, kumuluj± w sobie zbyt ma³o energii, i rozprê¿aj± siê za wolno.
Mo¿na powiedzieæ ¿e nie nadaj± siê do broni my¶liwskiej, ich jedyn± zalet± jest ¿e...s± tanie.
Wykorzystuj±c urz±dzenie do mierzenia ruchu mechanizmów broni przeprowadzi³em wiele prób u¿ywaj±c ró¿nych olejów i zamra¿aj±c baskilê w zamra¿arce do minus 18C stopni. Dobrze spisuje siê popularny Balistol i inne specjalistyczne oleje do broni, zaskakuj±ce i najlepsze wyniki uzyska³em stosuj±c bezkwasowy czerwony olej stosowany w automatycznych skrzyniach biegów w samochodach, przy –18 stopniach praktycznie nie powodowa³ opó¿nienia. Nie nadaj± siê do broni przy niskich temperaturach smary sta³e typu £T i oleje silnikowe bo powoduj± du¿e hamowanie, a czasami hamowanie jest tak du¿e ¿e uniemo¿liwiaj± odpalenie.
Na czas ruchu ma du¿y wp³yw stan techniczny broni, zaniedbany I¯-27E bez ¶ladu oleju 0,29sek, twardy i d³ugi spust rzêdu 3-3.5kg powoduje dodatkowe opó¼nienie nawet o 0.12sek. Dobry spust w I¿-u to 1.4 kg
Z moich pomiarów wynika ze najszybsze mechanizmy maj± kurkówki i strzelby na tzw. pe³nych zamkach, ale te¿ nie wszystkie. Mierzy³em kapiszonówkê z XIX wieku do prób wykona³em imitacje nabojów, wynik 0.065 sek
Dokona³em wielu pomiarów z ró¿nymi strzelcami, porównuj±c I¿-a z jednym spustem i z dwoma spustami czyli mierz±c czas od naci¶niêcia pierwszego spustu do wysuniêcia siê drugiej iglicy.

Wynik zaskakuj±cy, czas ruchu by³ prawie podobny. W sportowym I¿-u z jednym spustem znajduje siê mechanizm bezw³adno¶ciowy który pod wp³ywem odrzutu broni przesuwa siê do przodu blokuj±c i uniemo¿liwiaj±c w tym czasie odpalenie drugiej lufy i zanim nie wróci na swoje miejsce nie mo¿na oddaæ drugiego strza³u, dodatkowo po naci¶niêciu spustu i oddaniu strza³u nale¿y cofn±æ palec aby spust zaj±³ swoje przednie po³o¿enie. To wszystko trwa w czasie, niektórzy strzelcy w czasie pomiarów byli tak bardzo szybcy ¿e potrafili oddaæ dwa strza³y szybciej z I¿-a z dwoma spustami ni¿ z jednym, by³em tym zaskoczony.
Ju¿ nie pamiêtam na której I.W.A. w Norymberdze rozmawia³em na temat ruchu mechanizmów broni z przedstawicielami firmy Perazzi powiedzieli mi ¿e ich broñ jest specjalnie projektowana pod k±tem du¿ej szybko¶ci mechanizmów i wed³ug nich ka¿da broñ powinna mieæ trzy najwa¿niejsze parametry, dobr± sk³adno¶æ, równomierne pokrycie, i bardzo du¿± szybko¶æ mechanizmów. Jak wiadomo z ich broni strzela ¶wiatowa czo³ówka. A wiêc ten ruch to bardzo istotny parametr broni.

A co daje ta du¿a szybko¶æ, otó¿, je¿eli mechanizmy s± wolne, to strzelaj±c do przesuwaj±cego siê szybko celu dajemy du¿e wyprzedzenie, czyli strzelamy gdzie¶ w puste miejsce, daleko przed celem, im wiêksza odleg³o¶æ tym wiêksza mo¿liwo¶æ pope³nienia b³êdu.
Je¿eli mechanizmy s± bardzo szybkie, za³o¿enie jest ma³e, strzelamy blisko celu, a jak strzelamy blisko celu, prawdopodobieñstwo trafienia jest du¿o, du¿o wiêksze. Dotyczy to my¶liwych i strzelców sportowych, ten parametr, nieznany do tej pory u¿ytkownikom broni ma du¿e znaczenie szczególnie przy strzelaniu sportowym gdzie cel jest ma³y i porusza siê du¿± prêdko¶ci±.
Wielu utalentowanych strzelców którzy osi±gnêli wysokie wyniki dziêki du¿emu wytrenowaniu, przez ciê¿k± pracê na strzelnicy, oraz indywidualnym wysokim predyspozycjom po kilku latach strzelania zatrzymuj± siê na pewnym pu³apie mimo intensywnego treningu, w takim przypadku powinni szukaæ broni
która posiada wiêksz± szybko¶æ mechanizmów od poprzednio u¿ywanej

Mój znajomy rusznikarz i producent broni Norweg Trun Unset zainspirowany moimi pomiarami i eksperymentami, dokona³ gruntownej modernizacji mechanizmów zwiêkszaj±c znacznie szybko¶æ mechanizmów w sportowej dubeltówce Mirokku swojego syna i uzyska³ jeszcze lepsze wyniki ni¿ ja. U¿ywaj±c tej broni Ule Unset szybko osi±gn±³ szczyty, dzisiaj jest niekwestionowanym mistrzem.

Praktycznie ka¿d± seryjna broñ mo¿na zmodernizowaæ i przy¶pieszyæ mechanizmy.
Bez wiêkszych problemów mo¿na udoskonaliæ wszystko co jest na bazie I¿-a, Browninga B- 525, Berettê 686, Bettinsoli
Udoskonaliæ mo¿na wszystkie modele Merkla, i horyzontalne strzelby niemieckie, nap Sauer, Buhag, Krupp, itp.
Wielu sportowców i my¶liwych ma ju¿ tak zmodernizowane strzelby, jak na razie wszystkie opinie s± pozytywne., sportowcy maj± lepsze wyniki, a my¶liwi…mniej pude³.